Ciśnieniowy punkt rosy jest parametrem nierozerwalnie związanym z jakością sprężonego powietrza. Czym jest i jakie ma znaczenie dla czystości skompresowanego gazu?
Co to jest ciśnieniowy punkt rosy
Punkt rosy, inaczej zwany także punktem nasycenia, jest wykorzystywany do wskazania granicznej zawartości wody w powietrzu. Wyrażony jest w stopniach Celsjusza i wskazuje temperaturę, w której zgromadzona w powietrzu para wodna zamienia się w wodę w danym ciśnieniu. W tej temperaturze wilgotność względna powietrza sięga 100%.
Innymi słowy w 1m3 powietrza o danym ciśnieniu i temperaturze może znajdować się tylko określona ilość pary wodnej. W przypadku sprężonego powietrza, które osiągnęło punkt nasycenia (czyli 100% wilgotności względnej), rozpoczyna się proces kondensacji, czyli wykraplania wody, którą należy jak najszybciej usunąć z skompresowanego gazu. Co ważne, wraz z wykraplaniem się wody ze sprężonego powietrza usuwane są także zanieczyszczenia – substancje stałe typu pyłki, kurz, sadza i olej.
Dlaczego punkt rosy jest tak istotny w procesie sprężania powietrza?
Jak już wspominaliśmy, wraz z wykraplaniem sprężonego powietrza usuwane są z niego zanieczyszczenia, które zostały zassane przez sprężarkę wraz z powietrzem atmosferycznym. W ten sposób tworzy się kondensat będący mieszaniną wody i zanieczyszczeń. Usunięcie kondensatu ze skompresowanego gazu ma podwójne znaczenie:
- odpowiada za klasę czystości sprężonego powietrza
- przyczynia się do ochrony urządzenia/instalacji przed uszkodzeniami, nieszczelnością czy awarią.
Odnieśmy się najpierw do klasy czystości powietrza.
Tu wymagania w zakresie jakości skompresowanego gazu dyktują normy związane z jakością produktu końcowego powstającego podczas produkcji lub rodzajem usług świadczonych przy udziale sprężonego powietrza. Wyróżnia się 7 norm klasy powietrza – od 0 do 6, przy czym klasa 0 oznacza powietrze wolne od cząstek oleju (uzyskiwane w sprężarkach bezolejowych) po klasę 6 o najniższym oczyszczeniu (najwyższy poziom pary wodnej, pyłu i cząsteczek oleju). W przypadku klasy 1 zawartość wody nie może przekraczać 0,003g/ms, który uzyskuje się przy punkcie rosy wynoszącym -70st.C, a w przypadku klasy 6 zawartość pary wodnej w sprężonym powietrzu sięga nawet 9,4g/m3 przy punkcie rosy w temperaturze +10 st. C.
Czystość powietrza, a szczególnie zawartość pary wodnej, ma kluczowe znaczenie w zakresie awaryjności układów sprężonego powietrza. Wysoka wilgotność i niekontrolowana kondensacja pary wodnej powoduje powstawanie kondensatu, który nie jest odprowadzany z układu sprężonego powietrza. Kondensat może powodować korozję elementów, nieszczelności, spadki ciśnienia a nawet tworzenie się kamienia kołowego w rurociągach rozprowadzających skompresowany gaz.
Jak dobrać osuszacz do procesu produkcyjnego?
Każdy proces produkcyjny i realizacja usług opartych o sprężone powietrze wymaga zastosowania skompresowanego gazu o innej klasie czystości. W warsztatach samochodowych nie ma potrzeby uzdatniania sprężonego powietrza, ponieważ zawartość kondensatu nie wpływa na poziom świadczonych usług. W przypadku zasilania narzędzi pneumatycznych sprężonym powietrzem, jego klasa czystości powinna wynosić 4, natomiast w medycynie – np. w gabinetach stomatologicznych sprężone powietrze musi mieć klasę czystości 0.
Do osuszania powietrza w systemach sprężonego powietrza najczęściej są wykorzystywane osuszacze adsorpcyjne i ziębnicze, których wydajność określana jest na podstawie uzyskiwanego punktu rosy. Osuszacze ziębnicze umożliwiają uzyskanie ciśnieniowego punktu rosy na poziomie +3st.C, co pozwala otrzymać sprężone powietrze o 4 klasie czystości. Dla uzyskania czystszego sprężonego gazu konieczne jest zastosowanie osuszaczy adsorpcyjnych, które pozwalają uzyskać ciśnieniowy punkt rosy poniżej 0 st. C.
